تحلیل حلقه‌های سنجه رسوبی فرسایش بین‌شیاری در رگبارهای پیاپی تحت شرایط آزمایشگاهی

رسوب‌نمودها و حلقه‌های سنجه رسوب به‌عنوان ابزارهایی مهم و مناسب در تحلیل رفتار رسوب با تغییرات دبی و درک نقش کنترل‌کنندگی دبی در تولید رسوب در وقایع رگباری محسوب می‌شوند. از این‌رو بررسی رفتار و تغییرات رسوب معلق طی رگبار و در قالب حلقه‌های سنجه رسوبی از اهمیت ویژه‌ای در برنامه‌ریزی‌های مدیریتی برخوردار می‌باشد. بر همین اساس پژوهش حاضر با هدف تحلیل رسوب‌نمود و حلقه‌های سنجه رسوبی رگبارهای پیاپی در شرایط شبیه‌ساز باران و پلات‌ آزمایشگاهی در یک نوع خاک تهیه‌شده از منطقه کجور در استان مازندران برنامه‌ریزی شد. به این منظور شبیه‌سازی آزمایش‌ها در پلات‌های 6 × 1 متر در شیب‌ 5 درصد و در شدت‌های بارندگی 30 و 90 میلی‌متر بر ساعت طی شش رگبار پیاپی به‌وسیله شبیه‌ساز باران مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بیان‌گر افزایش عمق رواناب کل با افزایش تعداد رگبارهای پیاپی در شدت بارندگی 30 میلی‌متر بر ساعت از 78/8 میلی‌متر در رگبار اول به 05/15 میلی­متر در رگبار ششم و در شدت بارندگی 90 میلی‌متر بر ساعت از 28/9 میلی‌متر در رگبار اول به 03/11 در رگبار ششم بود. اما هدررفت خاک رفتار پیچیده‌تری نسبت به عمق رواناب داشت به‌نحوی‌که یک کاهش ناگهانی در هدررفت خاک در توالی چهارم بر خلاف بقیه توالی‌ها رخ داد. در نهایت نتایج حاصل از حلقه‌های سنجه رسوبی در رگبارهای پیاپی تحت شدت بارندگی 30 و 90 میلی‌متر بر ساعت نشان‌دهنده تنوع رفتاری رسوب خروجی در مقایسه با تغییرات دبی در قالب شکل‌های مختلف حلقه‌های سنجه شامل ساعت‌گرد، پاد ساعت‌گرد و نیز مرکب بود.